بازار قیصریه اصفهان

از آنجاییکه شهر تاریخی اصفهان در گذشته به عنوان پایتخت ایران شناخته می شد، در طول تاریخ به ویژه بعد از ظهور اسلام بناها و بازارهای باشکوهی در آن احداث گردیده است.

بازار قیصریه از مهم ترین بازارهای اصفهان است. سردر قیصریه و بازار آن در ضلع شمالی میدان نقش جهان اصفهان واقع شده اند. تاریخ احداث بازار قیصریه به سال ۱۰۲۹ هجری قمری باز می گردد.

در ادامه همراه با سفرمی سری به بازار معروف قیصریه اصفهان می زنیم.

بازار قیصریه اصفهان از بزرگ ترین و مشهور ترین بازارهای ایران است و یکی از مراکز صنایع دستی محسوب می گردد.

بازار قیصریه ميدان امام اصفهان را به ميدان عتيق (كهنه) و اصفهان عصر سلجوقی مرتبط می سازد. بازار قیصریه كه بازار سلطانی یا شاهی نيز ناميده می شود، در دوران صفويه بزرگترين مركز تجارت و از باشكوه ترين بازارهاي ايران به شمار می رفت. در گذشته انواع پارچه های نفیس و اجناس مختلف در بازار قیصریه به فروش می رسيد.

اهمیت بازار در گذشته

واژه ی بازار در ابتدا به صورت wazar و بعدها تبدیل به Bazar شده است. بازار از زبان فارسی به ترکی، از ترکی به ایتالیایی و پس از آن به زبان های دیگری مثل انگلیسی راه یافت.

در گذشته بازار نه تنها حائز اهمیت ترین راه ارتباطی میان مردم بود، بلکه کالاها و سرمایه ها در آن رد و بدل و اخبار و آگهی ها نیز از طریق آن به اطلاع مردم می رسید. معمولا برای خبر رسانی عده ای جارچی یا منادی خبر در بازار اصلی شهر جار می زدند. بازارها پس از مساجد که هسته ی اوليه يک محله را تشكيل می دادند، از اهميت فراوانی برخوردار بودند. شهرهای بزرگ هر محله دارای چند بازارچه بودند و يک بازار بزرگ و اصلی نيز برای رفع نيازهای مردم برپا بود.

از گذشته های دور در ایران دو نوع بازار برپا بوده است. یکی بازارهای ادواری که فاقد عناصر معماری هستند و به صورت هفتگی یا ماهانه برقرار می شدند؛ و دیگری بازارهای دائمی بودند که مهم ترین بخش های بافت شهری را تشکیل می دادند.

معماری بازار قیصریه

بازار قیصریه در دو طبقه ی مرتفع احداث گردیده است، که طبقه بالا به امور دفتری و بازرگانی اختصاص داشت و در طبقه ی پایین مغازه‌های اصناف گوناگون در کنار یکدیگر قرار داشتند. این بازار حدودا دارای 150 حجره بود. از بازار گسترده و باشکوه قیصریه بازارهای دیگری منشعب می‌شدند و برخی از آن‌ها هنوز هم فعال هستند و به مشاغل مختلف اختصاص دارند.

سقف بازار گنبدی شكل می باشد و در وسط آن فضایی دایره ای و گسترده است؛ همانند گنبدهایی كه اعراب اسپانيا در قدیم الایام احداث می کردند.

سر در بازار قیصریه واقع در شمال میدان امام است؛ که بین سال ‌های ۱۰۱۱ تا ۱۰۲۹ هجری قمری احداث شده و یکی از با ارزش ترین نقاشی‌های مربوط به دوران صفویه را در معرض تماشا قرار داده است.

در سردر قیصریه هنوز هم نقاشی های دیواری که تداعی گر جنگ های شاه عباس اول و شکارگاه وی است دیده می شود. نقاشی های دیواری سردر قیصریه توسط رضا عباسی رسم شده اند. سقف داخلی سردر از کاشی‌هایی به رنگ های آجری، گلبهی، آبی و سرمه‌ای به صورت مقرنس کار شده است. بر روی دیوارهای سردر قیصریه نیز نقاشی‌های زیبایی رسم شده اند.

بازارهای قیصریه

بازار عربان،‌ بازار هارونيه، نيم آورد گلشن، مخلص، سماور سازها و مقصودبيک از دیگر بازارهای قیصریه هستند. ‌در طول راسته ی بازار مسقّف قیصریه كه گردشگران خارجی آن را “گالری سرپوشيده” می نامند، مساجدی از قبیل مسجد خياط ها، مسجد نو، مسجد ذوالفقار، مسجد شيشه، مسجد خارجی و مساجد ديگری به فعاليت های مذهبی می پرداختند. تجار و بازاریان نیز در آن مساجد به عبادت می پرداختند.

از آنجاییکه در گذشته بر این باور بودند مراكز فرهنگی به اعتبار و رونق بازار می افزایند، مدارس متعددی با معماری خاص ايرانی اسلامی در آنجا احداث نموده بودند. این مدارس از قبیل مدرسه كاسه گران، هارونيه،‌ نيم آورد، جده بزرگ، جده كوچک، ملاعبدالله و غیره بودند.

منبع: safarme.com