۱۰ دانستنی جالب درباره هواپیما که قطعا از آن بی اطلاع هستید!

از زمانی که برادان رایت در کیتی هاک با هواپیمای پرنده شان پرواز می کردند تا کنون زمان زیادی گذشته است و در طی ۱۰۰ سال گذشته هواپیماها پیشرفت چشمگیری داشته اند. حتی هواپیماهای تجاری که شما با آن پرواز می کنید دارای تجهیزات و ویژگی هایی هستند که برادران رایت حتی در خواب هم ندیده بودند.

در این مطلب سفرمی  از ۱۰ دانستی جالب درباره هواپیماهای مدرن که شما روحتان هم از آن خبر ندارد، پرده برمی دارد.

۱۰. مثلث مرموز

زمانی که سوار یک هواپیمای جت مدرن می شوید، مثلث مرموزی را بالای صندلی خودتان خواهید دید. احتمالا با دیدن آن به دنبال شماره صندلی یا نزدیک ترین خروج اضطراری می گردید. اما اگر کمی دقیق تر شوید مثلث کوچکی را بالای پنجره می بینید که نمی تواند یک نماد اجتماعی مبهم باشد. این مثلث یک علامت ارجاع برای خدمه پرواز است. یک مثلث در لبه جلویی و عقبی هر بال هواپیما وجود دارد. مرکز بال ترجیحا نقطه جاذبه هواپیما برای حفظ تعادل و کنترل محسوب می شود.

تصور کنید باید تعادل یک سینی را با لیوانی که رویش قرار گرفته تنها روی یک انگشت نگه دارید. اگر لیوان یا نیروی پایینی، با نیروی بالایی که از انگشت شما منتقل می شود متوازن باشد، کارتان آسان تر خواهد شد. اما اگر لیوان را دورتر از انگشتتان قرار دهید، سینی یک ور می شود. اگر در پروازی هواپیما کاملا پر نباشد، ممکن است خدمه پرواز از شما بخواهند که بین چند ردیف حرکت کنید تا بار هواپیما پخش شود و کنترل آن آسان تر گردد و راندمان سوخت بهتر صورت پذیرد.

۹. برآمدگی که به بال چسبیده است.

اشتباه نکنید! این تکه فلز برای بلند کردن هواپیما از زمین در آنجا تعبیه نشده است بلکه بخشی از سیستم تخلیه می باشد. اگر هواپیما مجبور به فرود اضطراری در جایی باشد که برای تخلیه مسافران امکان استفاده از پله را نداشته باشد، خدمه پرواز در خروج اضطراری توسط سرسره ای بادی را باز می کنند. اما اگر بخواهید برای خروج از بال ها استفاده کنید، باید روی سطح لغزنده ای قدم بردارید. این برآمدگی های موجود در بال هواپیما لنگرهایی برای بستن طناب های راهنما هستند که شما را به صورت امن از بال هواپیما به خارج هدایت می کنند.

۸. صدای وزوز در لحظه سوار شدن هواپیما

اگر دقت کرده باشد هنگامی که منتظر سوار شدن آخرین مسافر هستید صدای وزوزی را در هواپیما می شنوید. موتورها هنوز روشن نشده اند اما چیزی در حال کار کردن است. این صدای دستگاه نیروی کمکی یا همان (APU) می باشد.

APU همان دستگاهی است که نیروی برق هواپیما را موقتا تا زمانی که برای پرواز آماده شود فراهم می کند.

APU توربین کوچکی است که به ژنراتور برای تولید برق و قدرت فشار هوا نیرو می دهد. در واقع همه چیز از چراغ های کابین و فن ها گرفته تا موتور اصلی نیروی خود را از APU می گیرند. حتی یک سیستم حفاظت آتش به وجود می آورد. این سیسم با سوخت کمتری از موتور اصلی کار می کند. دلیلش هم این است که این سیستم تنها برای عملیات کابین طراحی شده است نه برای به حرکت درآوردن و راندن هواپیما.

خدمه هواپیما قبل از اینکه به مسافران اجازه سوار شدن بدهند APU را روشن می کنند. بنابراین شما می توانید به راحتی و در امنیت بنشینید تا خدمه، هواپیما را برای پرواز آماده کنند. اگر توجه کرده باشید چراغ ها موقتا کم نور می شوند زیرا در این لحظه نیرو از ترمینال به APU انتقال می یابد. حالا متوجه شدید چرا فیلمی که تماشا می کردید برای چند لحظه قطع شد؟

۷. آب گوجه فرنگی

آیا می دانید چرا در حین پرواز ناگهان خودتان را در حال خوردن آب گوجه فرنگی می یابید؟ آیا تا به حال از خود پرسیده اید که چرا در طول پرواز هوس سبزیجات خام و نمکی می کنید که در روی زمین حتی رقبت نمی کنید به آنها نگاه کنید؟ به همان دلیل که فکر می کنید غذاهای هواپیما بی نظیر هستند. در واقع عوامل زیادی در خوشمزه شدن غذاهای هواپیما با یکدیگر دست به یکی می کنند.

دانشمندان در این باره تحقیق کرده اند و این ربطی به تصویر ذهنی شما ندارد. در ابتدا سر و صدای هواپیما ذائقه ی شیرین شما را کور می کند. دانشمندان مواد غذایی در دانشگاه کورنل بر این باور رسیده اند که سطح صدای ۸۵ دسی بل (سطح صدای موتور هواپیما) تاثیر شیرینی در ذائقه را کاهش می دهد و فَنی که بالای سرتان قرار دارد و هوایی که از آن خارج می شود بسیار خشک تر از چیزی است که شما در خانه به آن عادت کرده اید.

رطوبت کمتر به این معناست که شما نمی توانید به خوبی بو بکشید. در حالیکه هواپیما به ارتفاعات بالا صعود می کند، فشار داخل افت می کند. اگر گوشتان را فشار دهید آن را احساس خواهید کرد. این افت فشار در حس چشایی شما هم تاثیر می گذارد. بنابراین، دفعه بعد وقتی می خواهید تصمیم بگیرید که ماهی سفارش دهید یا مرغ، یک کوکتل خوشمزه بلادی مری (bloody mary) با سس فلفلی انتخاب کرده و آن را با گوجه فرنگی مزه دار کنید.

۶. پرده های هواپیما را در زمان برخاست و فرود باز کنید.

شرط می بندم با خود فکر می کنید که پرده های هواپیما برای این تعبیه شده اند که شما بتوانید در مسافت های طولانی با آرامش بخوابید. اما پس از آن مهماندار از شما می خواهد که آن را قبل از برخاست و فرود باز کنید. خُب چرا آنها از پنجره های خودشان به بیرون نگاه نمی کنند؟!

بله البته که پرده های هواپیما برای این است که مسافران بتوانند بر محیط پیرامون خود کنترل داشته باشند اما امنیت همیشه بر آسایش مقدم است. بدترین بخش پرواز لحظه ی نزدیک شدن به زمین است. این پنجره ها فقط برای تماشای منظره بیرون نیستند. اگر اتفاقی رخ دهد تنها نورهایی که در کنار فلش های های خروج روشن می شوند، از پنجره مشخص می گردند و شخصی باید راه های خروج اضطراری را باز کند. آنها باید برای جلوگیری از آتش سوزی و دیگر خطرات احتمالی بیرون را کنترل کنند و هواپیما را ظرف ۹۰ ثانیه تخلیه کند؛ به خاطر داشته باشید که پرده های هواپیما از هر دو طرف کار می کنند و اطمینان حاصل کنید که پرده طرف شما در زمان برخاست و فرود بالا است.

این کار باعث می شود که در هنگام برخاست و زمانی که هنوز زیاد از زمین فاصله نگرفته اید چشم اندازهای زیبایی را ببینید و همچنین می توانید راه خروج در زمان های اضطراری را سریع پیدا کنید.

۵. بالک

همیشه بین نیروی موتور و نیروی کششی آیرودینامیک درگیری سختی برقرار است. یکی از منابع مهم این نیروی کششی همان چیزی است که تا دما و رطوبت درست نباشد نمی توانید ببینید. آیا تا به حال به حلقه های بخار سفید رنگی که به دنبال هواپیما در آسمان کشیده می شوند توجه کرده اید؟

انحنای کوچکی که در نوک بال ها می بینیم به عنوان گرداننده ی لایه های نرم هوا در میان باله ها عمل می کنند. درست مثل اینکه یک سگ پاچه شلوارتان را گرفته و شما را بکشد تا مجبور نباشید انرژی زیادی را مصرف کنید. این انرژی در هواپیما به عنوان سوخت معنی می شود. بالک های کوچکی که در نوک بال ها می بینیم، از ایجاد گردباد جلوگیری می کنند و باعث کاهش نیروی کششی و صرفه جویی در سوخت می شوند.

۴. جوی استیک (دسته کنترل هواپیما)

در زمان های گذشته خلبانان به عنوان مردان تنومندی شناخته می شدند که با استفاده از سکان هواپیماها و به یاری بازو و پاهایشان هواپیما را هدایت می کردند. آن هواپیماها کوچکتر بودند و از هواپیماهای جت مدرن امروزی آهسته تر حرکت می کردند. هواپیماهای تجاری با سیستم های الکترونیکی طراحی شده اند و فرمان هایی که به صورت دستی وارد می شوند را از مانیتور هواپیما به ایلئون های عظیم منتقل می کنند.

این سیستم هدایت آتش با استفاده از یک دسته محکم شبیه جوی استیک در بازی های کامپیوتری عمل می کند و به خلبانان امکان جایگزینی ارگونومیک با آن فرمان قدیمی را می دهد. این دسته ها به یکدیگر متصل هستند و خلبان و کمک خلبان می توانند با یکدیگر عمل چرخش و ثبات را انجام دهند و هواپیما را کنترل کنند.

اما فکر نکنید که آنها در حال مبارزه با یکدیگر در یک بازی کامپیوتری هستند. دکمه ای وجود دارد که نشان می دهد کدام خلبان در حال کنترل هواپیما است. همچنین دکمه های دیگری نیز برای صحبت کردن از طریق رادیو و دکمه روشن و خاموش کردن خلبان اتوماتیک در سنسورها وجود دارد. این دکمه به خلبان یا کمک خلبان اجازه می دهد تا با اعمال فشار کافی بتواند کنترل هواپیما را به سرعت در دست بگیرد.

نگران نباشید این سیستم نیز به چراغ های هشدار دهنده متصل است و در صورتی که از کار بیفتد به خلبان هشدار می دهد و همچنین نشان می دهد که کنترل هواپیما در دست کدام خلبان است.

۳. سیستم تهویه هوا

در حالیکه برادران رایت به سختی می توانستند بالای تپه های کیتی هاک پرواز کنند جت های امروزی به راحتی بر فراز بلندترین کوهستان ها پرواز می کنند. وقتی کوهنوردان از ارتفاع ۳۰۰۰ متری به عنوان نقطه مرگبار یاد می کنند، نتیجه می گیریم زمانی که هواپیماها به ارتفاع کروز (پرواز) می رسند، باید فشار داخلی کافی را حفظ کنند تا مسافران زنده بمانند.

بدون هوای فشرده شما قبل از اینکه به خواب بروید کمی احساس سرگیجه می کنید. این بدان خاطر است که مغز شما از اکسیژن محروم شده است. بنابراین در طراحی بخشی از هر هواپیمایی که در ارتفاعات بالا پرواز می کند سیستمی به کار رفته که هوا را در جریان قرار دهد. یک منبع هوای فشرده در هواپیماهای جت “سیستم تهویه هوا” نامیده می شود که از مخرج کناری توربین های جت می آید.

این تنها درصد کمی از وزش هوا در جت است و برای اینکه فضای راحتی را در کابین حفظ کند کنترل می شود.

درجه حرارت هوا زمانی که از توربین عبور می کند بالا می رود در غیر این صورت دمای هوای کابین کاهش پیدا کرده و به      60- درجه سانتی گراد در ارتفاع پرواز 10000 متر می رسد.

پس آن موتوری که در بال ها معلق است تنها شما را حرکت نمی دهد بلکه برایتان فشار هوای کافی تامین می کند تا شما و خدمه پرواز تلف نشوید.

۲. شاخص تعیین سطح صندلی خلبان

اندازه بدنی خلبان های با یکدیگر متفاوت است. همانطور که رانندگان قبل از راننگی صندلی و آینه را تنظیم می کنند، خلبان ها نیز باید اطینان حاصل کنند که در نقطه ی مناسبی برای دید جلو و کنترل هواپیما قرار دارند. به وسیله ای که خلبانان با استفاده از آن سطح صندلی و دید خود را تنظیم می کنند، “شاخص تعیین سطح دید یا صندلی” گفته می شود.

این وسیله تنها یک دکمه کوچک روی پنچره کابین خلبان است. زمانی که خلبان بخواهد صندلی خود را تنظیم کند به توپ کوچک قرمزی که در این دکمه تعبیه شده خیره می شود تا با توپ سفید همتراز شود.

این دکمه نه تنها به خلبانان اطمینان می دهد که در نقطه درستی نشته اند بلکه تمام کنترل ها و سوئیچ ها نیز در زمانی که آنها می نشینند در محل مناسب خود قرار می گیرند. این راه حل با تکنولوژی پایین تمام آن چیزی است که خلبان برای دیدن اشیای در حال نزدیک شدن و رسیدن به کنترل و واکنش های مناسب به آن احتیاج دارد.

۱. سوراخ موجود در پنجره های هواپیما

از آنجا که فشار کابین مسئله بسیار مهمی به شمار می رود ممکن است فکر کنید وجود یک سوراخ در پنجره هواپیما ایده بسیار خوبی است. اگر با دقت بیشتری نگاه کنید خواهید دید که هر پنجره سوراخی به اندازه یک رشته اسپاگتی دارد.

این سوراخ منجر می شود تا فشار کابین و هوای بین قاب شیشه برابر شوند. مانند پنجره خانه تان لایه ها در ارتفاعات بالا از سرمای شدیدی برخوردارند اما برخلاف پنجره های خانه، پنجره های هواپیما باید تغییرات زیادی در فشار هوا که در اثر صعود و فرود ایجاد می شود، متحمل شوند.

در یک پنجره هواپیما ۳ لایه وجود دارد. لایه داخلی پلاستیکی است و تنها از خراشیده شدن شیشه جلوگیری می کند. لایه میانی دارای یک سوراخ کوچک است و فضای مناسب برای انبساط و انقباض هوای بین عایق ها را فراهم می آورد اما همچنان مانند عایق عمل می کند. اگر لایه میانی وجود نداشت باید به دنبال لایه ای از یخ می گشتید که از تراکم رطوبت هوا در اثر هوای سرد پشت شیشه ایجاد شده بود.